مشاوره حقوقی وکیل دیوان عدالت اداری

دعاوی دولت علیه دولت با دولت علیه اشخاص خصوصی در هیچ مورد قابل طرح و رسیدگی در شعب دیوان عدالت اداری نمی باشد و واحدهای دولتی موضوع ماده 10 این قانون نمی توانند در مقام خواهان در دیوان قرار گیرند و به موجب رأی وحدت رویه شماره 699 - 86/3/22 سازمان های دولتی می توانند برای رفع هرنوع تخلف احتمالی از قانون به مراجع دادگستری که مرجع تنظم عمومی است مراجعه کنند در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به موجب مواد 10 و 12 رسیدگی به دعاوی به دو شیوه انجام می گیرد و دعاوی یا در صلاحیت شعب دیوان است که توسط روسا و مستشاران و دادرسان شعب بدوی یا تجدید نظر رسیدگی می شود یا در صلاحیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری است که با حضور دو سوم از قضات دیوان صورت می پذیرد که ذیلا به بیان صلاحیت به نحو اجمال و اختصار می پردازیم
گفتار اول: دعاوی داخل در صلاحیت شعب دیوان الف) تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی اولین سوالی که لازم است به آن پاسخ دهیم این است که تصمیم و اقدام معنای واحد دارند یا خیر؟ در پاسخ به این سوال اندیشمندان حقوق اداری بین تصمیم و اقدام تفکیک قائل شده اند و تصمیم عبارت است از عملی که وضعیت حقوقی موجود را تغییر دهد و دارای اثر حقوقی است اما اقدامات عبارت است از عملیاتی که برای تهیه مقدمات تصمیمات اداری با اجرای آن انجام شود. او تصمیم و اقدام به شرح ذیل تقسیم می گردند.

اقدام مادی (اثر حقوقی ندارد مقدمه اتخاذ تصمیم است مانند طرح ، برنامه و پیشنهاد) 2، اقدام اجرایی اثر حقوقی ندارند در جهت اجرای تصمیم است مانند بستن محل کسب) ویژگی های تصمیمات اداری عبارت است از اینکه یک طرفه هستند، توسط افراد صلاحیت دار و در حدود مقررات صورت می گیرند، اثر قهقرایی ندارند، توسط افراد واجد اهلیت انجام می گیرند و شکایت نسبت به این تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی در صلاحیت دیوان عدالت اداری است و واحدهای دولتی مشتمل بر موارد ذیل هستند 1, وزارت خانه به موجب ماده 1 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 86/7/8 واحد سازمانی مشخصی است که تحقق یک یا چند هدف از اهداف دولت را بر عهده دارد و به موجب قانون ایجاد شده یا می شود و توسط وزیر اداره میگردد. 2، سازمان دولتی هرچند اصطلاح سازمان دولتی عنوانی است عام و کلی و همه واحدهای دولتی را در بر می گیرد؛

اما مستنبط از بند الف قسمت 1 ماده 1 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری سازمان دولتی در معنای اخص خود در ردیف وزارت خانه ، مؤسسه، شرکت دولتی قرار گرفته و از مصادیق واحدهای دولتی محسوب می شود 3, موسسه دولتی براساس ماده 12 قانون مدیریت خدمات کشوری مؤسسه دولتی واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد شده یا می شود و با داشتن استقلال حقوقی، بخشی از وظایف و اموری که به عهده یکی از قوای سه گانه و سایر مراجع قانونی است را عهده دار می باشد. کلیه سازمان هایی که در قانون اساسی از آن ها نام برده شده در حکم مؤسسه دولتی قرار دارند. براساس تعریف مؤسسه دولتی در قانون مذکور مؤسسات دولتی را می توان به سه دسته تقسیم کرد الف: مؤسسات مستقل، این گونه موسسات جدا از وزارت خانه هستند و زیر نظر مستقیم رئیس جمهور اداره می شوند و در رأس آن ها معاون رئیس جمهور قرار دارد مثل سازمان انرژی اتمی ایران، سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ب: موسسات دولتی وابسته: موسسات مزور وابسته به یکی از وزارت خانه ها هستند مانند گمرک ایران